Herfst 2024

Herfst 2024

2 oktober 2024

Een dag of wat geleden belde mij iemand die opmerkte dat ze nauwelijks vogels zag in haar tuin en of ik wist hoe dat kwam. Ik kon haar geen antwoord geven want ik vraag het mezelf ook af. De periode dat vogels ruien na het broedseizoen is al lang voorbij dus waar blijven de mussen die er altijd waren en waarom zijn er zo weinig mezen? Daarom ben ik maar vast gaan voeren om te kijken of dat wat oplevert. Een pindasnoer aan de garagedeur zal hopelijk weer de Gaai lokken maar tot nu toe was de eerste die er op af kwam een Pimpelmees.

Dat nu al de kauwen en de eksters in de tuin rondhangen is ook een fenomeen. Oktober is pas begonnen en je mag toch veronderstellen dat er nog genoeg voedsel in de vrije natuur is. Beide vogels vechten nu om de pinda’s maar de ekster is duidelijk degene die de lakens uitdeelt.

De vogeltrek is nu op volle sterkte. Op zaterdag 5 oktober vindt de EuroBirdwatch van BirdLife International plaats. Honderden vrijwilligers op meer dan 150 telposten in het hele land doen mee aan de telling. In Nederland organiseert Vogelbescherming, samen met Trektellen, dit evenement al voor de 29ste keer, samen met 30 andere landen.

Boerenlandvogels, zoals de grutto en veldleeuwerik, zijn in de afgelopen zestig jaar met 70% afgenomen. Plannen om hier iets aan te doen, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), worden stopgezet en budgetten worden geschrapt. Vogelbescherming is zeer verontrust door de plannen van het kabinet-Schoof. De natuur in Nederland verkeert in slechte staat en vogels hebben het zwaar. Het kabinet doet voor natuur niet meer dan strikt noodzakelijk en zoekt naar geitenpaadjes om onder afspraken uit te komen. (Bron: Vogelbescherming)

27 september 2024

We beleven vandaag de eerste officiële herfststorm, al waait het aan de kust aanzienlijk harder dan in het binnenland. Aan de kust werd vanmorgen al windkracht 9 gemeten. Het zal iedereen wel zijn opgevallen dat we tegenwoordig veel meer en vaker harde wind hebben dan vroeger. Dat heeft te maken met de versterkte klimaatverandering. Gevolg is regelmatig onstuimig weer en meer storm. Doordat de aarde langzaam opwarmt, ontstaan boven oceanen meer storingen. Die storingen trekken door de zeestroming van de Atlantische oceaan over Nederland. Bij windkracht 8 breken takken van bomen, bij 10 gaan bomen om en worden ontworteld. We horen vanavond of morgenochtend wel via radio en tv hoe de storm haar beloop had.

In de loop van de jaren is er veel onderzoek gedaan naar de effecten van de harde wind op het leven in de natuur. Hier een paar voorbeelden: Bij windkracht 4 blijven de kevers op de grond. Die wagen het er even niet op om met hun relatief zware lijfjes de lucht in te gaan.

Bij windkracht 7 vliegen vlinders niet meer en bij windkracht 8 vliegen alleen de libellen nog, dat zijn sterke insecten.

Bij de vogels zie je nu al hoe de wind aan hun verenpak trekt. Het is dan ook geen wonder dat de vogeltrek naar het zuiden bij de huidige stormwind even onderboken wordt.

Ook andere dieren ervaren veranderingen in het weer en passen zich er op aan. Op stormachtige dagen gedraagt het wild zich onrustig, het voelt zich niet op z’n gemak, zoekt beschutte plekken op en blijft zo onzichtbaar voor vijanden. De verklaring hiervoor is eenvoudig: harde wind lost de verwaaiing snel op en verdeelt op die manier de eventuele geur van predatoren. Het wild bemerkt soms al tot 10 uur van te voren dat er een weersomslag komt.

Ook mijn kat reageert op dit weer, en hoe. Ze is vandaag niet aanspreekbaar en is naar de zolder vertrokken waar ze in een wasmand is gekropen om warm tussen de truien te gaan slapen. Er zijn van die dagen dat ik gewoon jaloers op haar ben!

24 september 2024

Al een paar dagen kloppen de weervoorspellingen niet en hebben we nog een paar prachtige dagen gekregen in plaats van regen. Vandaag heb ik de dag maar eens nuttig besteed door in de ochtend mijn volkstuin voor een deel te gaan ontdoen van het niet te stoppen kweekgras, om later op de dag het bos maar weer eens in te gaan om te zien hoever de herfst daar merkbaar is. Op sommige mooi verkleurde blaadjes na is er nog niet veel te merken van verkleuring.

In mijn jaszak zat een persoonsalarmering voor het geval ik de boze wolf zou tegenkomen. Er zijn mensen die niet kunnen wachten op een ontmoeting met het roofdier maar voor mij hoeft dat niet zo. Dat het wilde dier hier rondloopt, vind ik al genoeg. Op sommige plekken zou je je goed kunnen voorstellen dat er een wolf opeens voor je staat….. en je weet toch maar nooit.

Overal zie ik tekenen van zwijnen die de grond omwerken op zoek naar voedsel. Afgelopen winter zijn er veel zwijnen de hongerdood gestorven en ook veel zwijnen, herten en reeën te grazen genomen door de wolven. Al 6 of 7 roedels op de Veluwe en tientallen welpen. De dieren in het bos zijn steeds schuwer geworden, je ziet ze helaas nauwelijks nog. In deze tijd hoor ik ook weer af en toe de geweren knallen. Als men daar nu eens mee zou stoppen, zou een beter beeld kunnen ontstaan van het effect dat de wolven hebben op de dieren.

Voor de zwijnen zijn er dit jaar gelukkig veel eikels. Beukennoten vond ik nog maar weinig. Wel jammer natuurlijk dat op de Veluwe niet zoveel eikenbomen groeien, Beuken vormen de hoofdmoot.

Door alle regen die er gevallen is dit jaar, heeft de bosbodem zeer te lijden gehad. Sommige paden doen meer denken aan het strand dan aan bosgrond. Erosie brengt het Veluwezand naar de oppervlakte. Een wonder eigenlijk dat er nog bomen op groeien.

Een Bosmestkever was druk bezig een dode slak voor zich uit te rollen. Wat een kracht heeft zo’n beestje toch. Wat hij ermee wilde was me een raadsel.

Veel bloei was in het bos niet meer te vinden. Nog wat Klein springzaad, Munt en een bescheiden nabloei in een plant van het vingerhoedskruid. Het wachten is op regen om te zien of er ook nog wat leuks aan paddenstoelen volgt.

22 september 2024

De Herfst doet vandaag haar intrede met een heerlijk cadeautje: vooruit dan, nog één mooie zomerdag. Morgen neem ik de boel over met regen en lage temperaturen. Voor mijn dagboek is het ook herfst, steeds vaker denk ik over stoppen nu de biodiversiteit zó dramatisch afneemt dat het telkens weer zo zoeken is naar mooie natuurfragmentjes. Het lijkt me dat lezers ook niet bepaald zitten te wachten op telkens herhalingen van hetzelfde.

Veel bomen hebben al een massa blad laten vallen en nu komt weer de tijd dat je vogels kunt zien waarnemen die zich tot nu toe tussen het groen verscholen. Telkens probeer ik een vogel te fotograferen die in een boom zijn eentonig geluid laat horen, maar het beweeglijke vogeltje laat zich nog niet door de camera vangen en houdt zich schuil tussen het blad van de iep, die is nog diepgroen. Deze kauw zat bij het vallen van de avond in de bijna kale berkenboom voor het huis.

Er bloeit nog van alles. De vlinderstrulik gaat maar door met het produceren van bloemen en de Heliant “Lemon queen” bloeit met enorm veel bloemen. Een heerlijke plant voor september en oktober. Atalanta is het meest te zien, daarna de Dagpauwoog, en af en toe een Bont zandoogje. De mooie Dagpauwoog ziet wat in een herfstaster.

Nog nooit heb ik meegemaakt dat de Sedum Hemelsleutel volop bloeit zonder dat er een vlinder op afkomt.